Not: Buradaki içerik izlediğiniz videoya ait metindir.

Menenjit aşıları anne babaların kafasını neden karıştırıyor?

Sevgili anne babalar bugünkü konumuz özel menenjit aşıları. Maalesef bu konuda kafalar çok karışık.. İşte, benim doktorum 9 ayda başladı, seninki 3 ayda başladı, o yanlış yapmış, öbürü doğru yapmış. Sevgili anne babalar bu işin doğrusu yanlışı yok. Çünkü elimizde farklı menenjit aşısı seçenekleri var. Her aşının başlama yaşı, her aşının başladığınız yaşına göre doz sayısı birbirinden farklı. İşte bu karışıklık da buradan kaynaklanıyor.

Menenjit aşıları devlette de yapılmıyor mu?

Ya da, işte… Zaten biz Aile hekimimiz bize menenjit aşısı yaptı, ne gerek var şimdi. İşte kafadaki tüm karışıklıkları gidermek için, size ne zamandır istediğim bu videoyu hazırlamaya karar verdim. Menenjit aşılarımız, devletin yaptığı menenjit aşıları 2 çeşit. Hib yani Hemofilus İnfluenza, bu bir virüs değil. İnfluenza virüsü ile lütfen karıştırmayalım, bu bir bakteri. Bir de Pnömokok yani KPA, konjuge pnömokok dediğimiz aşılar Sağlık Bakanlığı tarafından aşağı yukarı bir 7-8 yıldır. Önce Hib başladı, daha sonra pnömokok düzenli olarak zaten tüm doğan bebeklere yapılıyor.

Devletin yaptığı menenjit aşılarının etkisi ne oldu?

Bu gerçekten menenjit hastalığında ciddi bir azalma sağladı. Ben asistanken neredeyse her nöbette gecede üç dört kişi bebeğin ya da çocuğun belinden beyin omurilik sıvısı alırdık. Ve menenjit olup olmadığına bakardık. Şimdiki asistan arkadaşlarımız belinden su alacak, lomber ponksiyon yapacak vaka bulamıyorlar. Yani o kadar azaldı. Çocuk sağlığında difteri boğmaca tetanozdan, çocuk felci ve kızamıktan sonra gerçekten 2. bir devrim daha gerçekleşti. Bebek ölüm ve çocuk ölüm hızlarında tekrar belirgin bir azalma daha yaşadık.

Devletin yaptığı menenjit aşıları tek başına yeterli değil mi?

Şimdi bu 2 aşıyı olduğumuz zaman, menenjit yapan bakterilerinin %50’sini, yarısını kapsamış oluyoruz. Menenjit bir hastalık, buna sebep olan 4t tane ana grup bakteri var. Biraz önce söyledim Hib’ler, pnömokoklar ki bu halk arasında zatürre diye bilinmekle birlikte pnömokoklar hem zatürre hem de menenjit gibi ağır enfeksiyonlar yapabilen bakteriler. Geriye kalıyor Meningokok bakterileri, bunların aşısı 2 tip. Dörtlü aşımız var A, C, Y, W tiplerini içeriyor. Şu anki aşı teknolojisine göre birleştiremediğimiz,, bu aşının içine katamadığımız bir de B tipi meningokok aşıları var.

Özel menenjit aşıları arasında ne gibi farklar var?

Normal şartlarda sizi bilgilendirdiğimiz konuşmalarda ilaç markalarına değinmemeye dikkat ediyoruz. Fakat burada konunun karmaşıklığı, tamamen markaların özelliklerinin farklılığından geçiyor Dolayısıyla benim, size markaları anlatmadan hangi aşıyı ne zaman olacağınızı aktarmam biraz zor. Şimdi dörtlü aşıdan 3 tane seçeneğimiz var.

Dörtlü Menenjit  Aşıları ( A,C,Y,W135)

Menactra var ülkemize ilk olarak 2013 yılında geldi, 9 ayda ilk kez yapılabiliyor, 2. dozu da 12-13 ay 14 ay gibi yapılıyor toplam 2 doz. Tek doz olabilmesi için çocuğun 2 yaşı geçmesi gerekiyor. Yani 2 yaştan önce 9 ay itibariyle 2 doz yapılıyor. 2 yaşı geçerse tek de olur.

Nimenrix daha sonra ülkemize Nimenrix dediğimiz bir dörtlü meningokok aşısı daha girdi. Bu aşı en erken olarak 2-3 aylıkken yapılabiliyor. Ve 6 ayın altında bebeklere, 2 ay arayla 2 doz, 1 yaştan sonra 12-13-14 ay gibi de hatırlatma dozu, rapel dozu yapılıyor. Yani 3. doz. Eğer 6 aydan sonra başlarsak o zaman 6-7 ay ya da 8 ay, ne zaman hastamızı görmüşsek bir doz yapıyoruz, daha sonra 12-13-14 ay gibi bir yaştan sonra 2. dozu yapıyoruz ve bitiyor. Nimenrix aşısının bir özelliği, diğer aşılardan farklı olarak, 1 yaştan sonra tek doz olarak uygulanabiliyor.

Menveo aşısı 3. seçeneğimiz. Bu en son Türkiye’ye gelen 3. seçenek.Bu da yine dörtlü aşı. Bunların etki olarak birbirlerinden hiçbir farkları yok. Dediğim gibi yaşa göre, başlama yaşına göre dozları değişken olabiliyor. Menveo aşısı da, Nimenrix gibi erken aşılamaya uygun ruhsatı olan bir aşı. 2-3 aydan itibaren başlanabilen bir aşı. 6 ayın altında 3+1 4 doz yine iki ay arayla, bir yaştan sonra 4. doz rapel. Ancak 6 aydan sonra başlarsak onun da doz sayısı 2’ye iniyor. Yine Nimenrix gibi 6 aydan sonra 6-7-8 gibi hastayı ne zaman görürsek bir doz yapıyoruz. 13-14 ay gibi de 2. dozu yapıyoruz. Menveo da 1 yaştan sonra değil, 2 yaştan sonra yapılırsa tek doz olarak uygulanabiliyor. 3 tane aşımız var dediğimiz gibi bunlar dörtlüler.

B  Tipi Menenjit  aşısı

Bexsero şu anki teknolojiye göre birleştiremediğimiz B tipi aşı var. Bu bexsero, bunun şu anda Türkiye’de başka bir seçeneği yok, tek bir marka. Avrupa’da Trumenba diye bir marka daha var, henüz ülkemize getirilmedi.       Bexsero aşısı da erken aşılamaya müsait bir aşı, ruhsatı 2-3 aydan başlıyor. Yine ilk tur aşımızı iki ay arayla 2 doz yapıyoruz. Burada 6 aydan sonra ve bir yaştan sonra herhangi bir doz azalması olmayacak. O yüzden özellikle bu aşıyı bekletmenizi çok tavsiye etmiyoruz. Bexsero 2 yaştan sonra ancak 2 doza iniyor. 1 yaştan sonra veya 6 aydan sonra herhangi bir azalma yok.

Menenjit aşısı fiyatları

Anne babaların en çok merak ettiği konulardan birisi de menenjit aşısı fiyatları. Ülkemizde ne yazık ki euro dolar kurları sürekli yükselmektedir. Dolayısıyla dövize endeksli olan bu aşıların fiyatları da sık sık güncellenmektedir. Bu videoyu izlediğinizde belki aradan çok fazla zaman geçmiş olabilir. Aşağıdaki fiyatlar Eylül 2023 tarihinde geçerli olup,  her aşı için tek doz fiyatıdır.

Menactra   : 1468,38

Nimenrix    : 1330,84

Menveo     : 1161,10

Bexsero    : 1674,24

Menenjit aşılarında doz azaltmak için büyümesini bekleyelim mi?

Peki madem büyüyünce doz sayıları azalıyor, o zaman biz bekleyelim. Çocuğum daha az iğne olsun, hem de özel aşı bu, daha az masraf olsun gibi bir yaklaşım olabiliyor bazen. Açıkçası Türk Pediatri Kurumu, Tıp Fakültelerimizin Pediatri bölümleri, hocalarımız ve gelişmiş ülkelerdeki öneriler mümkün olan en erken, yani ruhsatın müsaade ettiği en erken dönemde aşılamadır. O yüzden kesinlikle bu aşıları bekletmenizi tavsiye etmiyoruz. Çünkü hastalığın en sık görüldüğü, en riskli dönem ilk 6 ay. Dolayısıyla, hani enjeksiyondan veya ekonomik tasarruftan dolayı bu aşıyı bekletmek, o ilk 6 aydaki riski de kabullenmek oluyor aslında. Umarım bu karışık konuyu kafanızda biraz netleştirebilmişimdir diye ümit ediyorum.

Sağlıklı günler dilerim

Uzm. Dr. Anıl Yeşildal

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

#beylikdüzüçocukdoktoru

#avcılarçocukdoktoru

#bahçeşehirçocukdoktoru

#büyükçekmeceçocukdoktoru